DeFi Haftalık Bülten #65 (2023'te Nereye Bakmak Lazım?)
Merkeziyetsiz Finans dünyasının derinliklerine yolculuk bülteni...
DeFi ekosistemi hakkında güncel bilgileri sunmaya çalıştığım haftalık derleme yazısına hoş geldiniz. Keyifli ve bilgilendirici bir yazı olması dileğiyle!
DeFi Library Daily kanalından önemli gelişmeleri kısa yorumlarla almak için Telegram grubuma dahil olabilirsiniz:
2023 : Kripto Dünyasına Yeniden Bakış
2022 tartışmasız kriptonun her alanında derin sarsıntılar yaşadığımız bir yıl oldu. Kurumsallaşmış gibi davranan ancak amatör şekilde yönetilen “akıllı para” konseptinin yarattığı ciddi problemler sektörün ne kadar genç, denetimsiz ve kontrolsüz olduğunu tekrar tekrar bize hatırlatmış oldu. Hala erken aşamada olduğumuzu gösteren bu durumun hem negatif hem de fırsatlar açısından pozitif yanları var. Bu durumu hatırlamış olduk ve daha da olgunlaşarak bu yolculuğa devam edeceğimiz aşikar.
2022 ile ilgili hayal kırıklıklarını tekrar hatırlatmak istemiyorum zira çok konuşuldu, tekrar tanımız kaçmasın. Ancak yine de 2022 ile ilgili olumlu ve olumsuz önemli gelişmeleri gözden geçirmek isteyenleri Lytera’da yaptığımız yayına yönlendirmek isterim.
Gelelim 2023’e…
—Bu bölümde bahsi geçen projeler teknolojik açıdan incelenerek bahsedilmiş olup, projelerin (varsa) tokenleri için herhangi bir yatırım tavsiyesi içermemektedir. Akıllı kontrat mimarilerinden kaynaklı riskler de göz önüne bulundurularak değerlendirilmelidir.—
2023 ve sonrası için kriptonun girdiği dönüşümün hızlanması ve merkeziyetsizlik ihtiyacının perçinlendiği bir süreç olmasını bekliyorum. Öncelikle 2020 itibariyle DeFi ile başlayan dönüşüm (bu dönüşümü blok zincirin finans dünyasında devrimsel bir bakış açısı getirmesi ve bunun ürünleştirilmesi olarak görüyorum) farklı blok zincirler (hem Layer-1 hem de Layer-2) odağındaki teknolojik ilerlemeler ve modülerleşme ile hızlanarak devam edecektir. Altyapısal gelişmeler ilerleme sunsa da özellikle DeFi için likidite verimliliğini artıracak yeni bakış açıları da önemli ilerlemeler sağlayacaktır.
Modüler Yaklaşımlar
Şüphesiz ki herhangi bir blok zincir altyapısı hem finansal hem de sosyal (oyun, medya) uygulamaların kitlelere erişebilmesi en optimum çözümü sunamıyor. Başta Ethereum olmak üzere bütün zincirlerin modüler bir mimari ile hızlanma ve ölçeklenme hedefi bulunuyor. Önümüzdeki dönemde bu amaçta başarılı olacak projeleri takip etmek sektörün nereye gittiğini anlamak için kritik öneme sahip olacaktır. Genel amaçlı ölçeklenme çözümlerine ek olarak uygulamaya özel zincir (app-spesific blockchain) yaklaşımının da getireceği farklı yaklaşımlar önem arz ediyor.
Bu konuda en yakından takibimde olacak proje ve ekosistemler:
Celestia, Fuel, Taiko, Scroll, Avalanche Subnets, zkSync, dYdX Chain
DeFi
Merkeziyetsiz Finans ekosisteminde hala ilkel ve kısıtlı fonksiyonlar sunan uygulamaların olduğu bir dönemden geçiyoruz. Geleneksel finansın açıklarını blok zincir aracılığı ile çözen birçok devrimsel projenin ortaya çıktığını gördük. Bu çözümlerin akıllı kontratlar aracılığı ile yapılıyor olması bile başlı başına bir ilerlemedir. Ancak merkeziyetsiz finans dünyasını daha fazla insana ulaştırabilmek, profesyonelleri bu tarafa çekmek için hem daha kapsamlı hem de likidite açısından daha verimli uygulamalara ihtiyacımız bulunuyor. Dolayısıyla DeFi’nin artık olgunlaşma döneminde Uniswap, Aave, Curve, Yearn, Opensea vb temel uygulamaların araladığı kapının farklı deneysel yaklaşımlarla ilerletme dönemine girdiğimizi düşünüyorum.
2023 içerisinde bültende bu tarz uygulamalara daha fazla yer vermeye çalışacağım. Ancak örnek vermek açısından bu hafta keşfettiğim iki projeden bahsetmek isterim.
Exactly
Surge
LSD : Liquid Staking Derivatives
Ethereum’un PoS’a geçişiyle birlikte başta Lido olmak üzere farklı likit stake hizmeti sunan proje ile tanıştık. Temel olarak PoS ağlarda validatör olmak için gerekli koin sayısına gerek olmadan PoS getirisinden faydalanılmasına imkan sağlayan bu projelerin en önemli özelliği stake tokenları aracılığı ile aynı likiditenin DeFi’de kullanılmasına imkan sağlamasıdır. Ethereum’da Shangai güncellemesi ile kilitlenen ETH’lerin bu yıl içerisinde çekilebilir olacağını bekliyoruz. Dolayısıyla bu riskin ortadan kalkmasıyla birlikte LSD projeleri için daha fazla talebin oluşacağı bir ortama giriyor olabiliriz. Bu sebeple de bu amaçla çalışan farklı projeleri takip etmek faydalı olacaktır.
Lido, RocketPool, Frax,StakeWise, RedactedCartel ($DINERO stablecoin : LSD Backed)
Bildiğiniz üzere Twitter bu sektörün kalbinin attığı platformdur. Her türlü gelişme, bilgi bu ortamda paylaşıldığı için doğru insanları takip ederek bilgi akışını kaçırmamak ciddi önem arz ediyor. Ancak Twitter algoritması sebebi ile kendi adıma sorunlar yaşadığım için TR ekosistemindeki bana göre takip edilmesi gereken insanları bir listede toparladım. Bu liste zamanla daha da genişleyecektir. Sizin için de faydalı olacağını düşünüyorsanız aşağıdaki twit aracılığı listeye erişebilirsiniz:
Bilginin Peşinde
Bu bölümde paylaşılacak Türkçe içeriklerin her hafta daha da artması dileğiyle…
(INGILIZCE) The Curious Learners’in bu haftaki bölümünde Solana tabanlı bir cüzdan olan Ultimate Money projesinin CTO’su ile bir söyleşi bulunuyor. Ayı döneminde geliştirmeye devam eden ekiplerin yaklaşımını ve DeFi odaklı bir ürünün geliştirilme süreci ile ilgili bilgi edinmek isteyenler için keyifli bir podcast. Serhat’ın uzun süredir yaptığı bu podcast serisini de genel olarak tavsiye ediyorum.
(TURKCE) DeFi dünyasındaki riskleri en aza indirmenin yollarından birisi de kapsamlı ve regülasyonla desteklenen sigortacılık hizmetleri olacaktır. Bu kapsamda var olan projelerin ve hizmetlerin incelendiği “Kripto Ekosisteminde Sigorta Fonları ve Sigortacılık” yazısı haftasonu okuması olarak değerlendirilebilir.
(INGILIZCE) Ethereum PoS’a geçtikten sonra ağ mimarisi ve çalışma şekli ile ilgili önemli değişiklikler yaşandı. Bu kapsama hakim olmak isteyenler için yazılmış detaylı bir rehber yazı olarak “How does the NEW Ethereum work?” yazısı okunmayı hakediyor.
Yeni yılın yeni bakış açıları ile yeni hayatımıza katma değer katarak şekillendirmesi dileğiyle…