DeFi Haftalık Bülten #66 (Daha iyimser bir Optimism : Bedrock)
Binlerce insanın DeFi bilgi kaynağı...
DeFi ekosistemi hakkında güncel bilgileri sunmaya çalıştığım haftalık derleme yazısına hoş geldiniz. Keyifli ve bilgilendirici bir yazı olması dileğiyle!
DeFi Library Daily kanalından önemli gelişmeleri kısa yorumlarla almak için Telegram grubuma dahil olabilirsiniz:
Optimism - Bedrock
Muhtemelen bildiğiniz üzere Optimism, Ethereum üzerinde çalışan bir Layer-2 zinciridir. Adından da anlaşılacağı gibi Ethereum’daki veriler ile doğrulama işlemini Fraud Proof adı verilen bir mekanizma ile gerçekleştirmeyi hedeflediği için “optimistic rollup” mimarisi ile geliştirilmektedir. Özetle; Optimism’de gerçekleşen işlemler doğru oldukları kabul edilerek Ethereum’a aktarılır ve birinin fraud proof (yani dolandırıcılık kanıtı) oluşturamadığı durumda doğruluğu kanıtlanmış olur.
2022’de kapsamlı bir airdrop ile OP yönetişim tokenini çıkaran Optimism, beklenen Bedrock güncellemesini de testnette denemeye başladı. Bu bültende Bedrock güncellemesinin getirdiği yeniliklerden bahsedeceğim. Ancak öncesinde Optimism ağında işlerin nasıl gittiğine hep birlikte bir göz atalım.
Optimism üzerinde gerçekleşen işlem sayısının, özellikle token ($OP) ile birlikte artmaya başladığını görüyoruz. Token ile birlikte Optimism üzerinde çalışan uygulamalara kullanıcı çekmek amacıyla dağıtılan OP miktarının bu hareketlilikte önemli bir payı vardır. Ancak özellikle yıl sonuna doğru günlük 600k işlemin üzerine çıkmasında ikinci airdrop beklentisinin de etkili olduğunu belirtmekte fayda var.
Zincir üzerinde killitli ve kilitli olmayan varlıkların toplam değeri 2 milyar USD’nin üzerine çıkmış durumdadır. Bu metrik içerisinde Optimism ağındaki OP tokeni de sayıldığı için tokenin fiyat artışının 2 milyar USD’nin üzerine çıkışta önemli bir katkısı olduğunu söyleyebiliriz.
Ağ üzerindeki gelişimi daha net gösterebilecek bir metrik olarak Optimism’e deploy edilen kontrat sayısındaki artışa bakabiliriz. Özellikle son 3 ay içerisinde günlük deploy edilen kontrat sayısında çok ciddi bir artış olduğunu görebiliriz.
Son olarak da kullanıcı retention verisine bakalım. 7 günlük bir pencerede bakılan bu veri, Optimism’i ilk defa kullanan adreslerin hangi oranda 7 gün içerisinde tekrar Optimism’i kullandığına bakıyor. Ekim’22 itibariyle hem yeni adres hem de retention verilerinde artış olduğunu görebiliyoruz.
Optimism ağının kullanımını gösteren bu verilen ışığında, diğer Layer-2’ler gibi, Optimismde de kullanıcı, protokol ve likidite açısından iyileşmeler olduğunu görüyoruz. Bu aktivitelerin bir kısmının airdrop ve teşvik mekanizmaları ile alakalı olduğu bilinse de kullanıcı çekmek açısından faydalı bir yöntem olduğunu bir kere daha görebiliyoruz.
Bedrock kısmına geçmeden Optimism ile ilgili şu iki uyarıyı da yapmakta fayda var:
Optimism şu anda Ethereum ağında Fraud Proof göndermiyor. Dolayısıyla şu anda merkezi olarak çalışan Prover’a güvenmek zorundayız.
Ağda yapılan işlemleri sıralayan Sequencer da merkezi olarak yönetilmektedir.
Bedrock ile Neler Değişecek?
Optimism’in en temel amacı EVM uyumlu, hızlı ve ucuz bir rollup mimarisi sunmaktır. Ancak henüz bu hedeflere ulaşmak için hem rolluplarda hem de Ethereum’da gerçekleşmesi gereken birçok güncelleme bulunmaktadır. İşin Optimism tarafında Bedrock’ta bu amaca hizmet eden bir güncelleme olacaktır.
12 Ocak itibariyle Optimism Göerli ağında Bedrock güncellemesi aktif hale getirilmiş olup bu güncelleme kullanıcıları ya da uygulamaları etkilememektedir. Testnet çalışmalarından sonra bir sorun ile karşılaşılmaz ise öneri oluşturularak, yönetişim modülü aracılığı ile Mainnet güncellemesi oylanacaktır. Bunun da Q1-23 içerisinde olması bekleniyor.
Peki Bedrock ne işe yarayacak?
Optimism(L2)-Ethereum(L1) arasındaki işlem ücretlerinin düşürülmesi sağlanacak. Yaklaşık %20’lik bir düşüş bekleniyor.
L1’den L2’ye deposit süresinin kısalması hedefleniyor. (10dk —>2.5dk)
Optimism üzerinde ZK-proof kullanılmasına imkan verecek doğrulama altyapısına imkan sağlanacak.
Köprüden geçirilen kripto varlıklar için iki aşamalı çekim metodu tanımlanacak. Böylece kullanıcılar kötü niyetli çekimleri tespit edebilecek.
Geth ile kod tabanı olarak farklılıklar minimize edilecek.
2023 yılında hem Optimism hem de diğer rollup mimarileri ile ilgili sürekli gelişmeler göreceğiz. “Modular Blockchain” yaklaşımının neden takip edilmesi gerektiğini bir video ile de anlattım. DeFi Library Youtube kanalına da beklerim sizleri :)
Bilginin Peşinde…
Modüler Mimariden devam ediyoruz. Fuel TR ekibi tarafından hazırlanan modüler mimari yazısı genel yaklaşımı anlamak adına oldukça önemli:
Veli Uysal tarafından hazırlanan, Solidity geliştiricileri için optimizasyon yaklaşımlarının anlatıldığı 3 serilik bir yazı serisi var. Geliştiricilerin göz atmasında fayda var.
“Solidity Optimizer’a Giriş” konulu yazım: veliuysal.medium.com/solidity-optim… #solidity #optimizerGizlilik konusu ilk günden beri kripto dünyasının önem verdiği bir konudur. Bu kapsamdaki birçok proje, kullanım alanı ve iş alanlarının toparlandığı bir rehber:
Piyasaların optimism yaydığı haftaların devam etmesi dileğiyle..
Mutlu ve keyifli haftalar!